कालिज पालनमा रमाएका भीमबाबु

झापा - दमक-५ का भीमबाबु भट्टराई नयाँ र नौलो व्यवसाय गर्न चहान्थे । उनी नयाँ व्यवसायको खोजीमा थिए । अवसरको खोजीमा हुनले कालिज व्यवसाय सुरु गरे । देशमा बढ्दै गएको पर्यटकीय सम्भावनालाई मध्यनजर गरेर काजिल व्यवसाय सुरु गरेको भीमबाबु बताउँछन् । दमक-४ स्थित संगम चोकमा किनेकाे एक विघा जग्गामा कालिज पालनका लागि संरचना बनाए ।

‘कालिज व्यवसायबाट राम्रो हुन्छ भन्ने सुनेको थिएँ । यता(दमक)तिर खासै पालेको देखेको पनि छैन,’ उनी भन्छन्, ‘व्यवसायमा नयाँ केही गरौँ भन्ने लाग्यो । त्यही भएर कालिज पालन सुरु गरेँ ।’ अनि उनले कालिज पालन र अन्य कृषि व्यवसायका लागि दुर्गा बहुउद्देश्य कृषि फर्म ।

६ महिनाअघि चितवनबाट कालिजका सात सय चल्ला ल्याएर फर्ममा हालेको उनी बताउँछन् । अहिले कालिज एक किलोदेख साढे एक किलोसम्मका भएका छन् । ‘झापामा पनि पाँच तारे, तीन तारे होटल खुलेका छन् । हाम्रो बजार झापा मात्र हैन विराटनगरसम्म हुने रहेछ भन्ने लागेर कालिज पाल्न थालेँ,’ उनी भन्छन्, ‘खासगरी कोरोना महामारीपछि पर्यटकीय क्षेत्र विकास हुन्छ भन्ने अपेक्षा छ । पर्यटकीय गतिविधि बढ्दा कालिजको व्यापार पनि बढ्छ ।’ अहिले बजारमा कालिजको माग उच्च रहेको उनी बताउँछन् ।

यद्यपि अहिले नै कालिजको व्यापार सुरु गर्ने योजना नरहेको उनले बताए । ‘सात सयमध्ये करिब दुई सय चाहिँ कात्तिकमा आएको बेमौसमी वर्षाले मार्‍यो । बाँकी रहेका पनि अब बेच्न त ठिक्क भएका छन् । तर, मचाहिँ अब यसबाट अरू थप कालिज उत्पादन गर्ने लक्ष्यमा छु’ उनी भन्छन्, ‘बजारमा माग धानिसक्नु छैन । मेरो उत्पादन नहुँदै एक हजारभन्दा धेरै कालिजको माग आइसकेको छ ।’ 

कालिजको मूलय पनि उच्च रहेको उनी बताउँछन् । ‘हुन त कालिज मैले पहिलोपटक लगाएको हुँ । तर, यसको बजार र मूल्य राम्रो रहेछ । राज्यले पनि सहयोग गरे कालिज पालनबाट केही गर्न सकिन्छ भन्ने आस पलाएको छ,’ उनी भन्छन्, ‘यसको चल्ला मैले एक हजार रुपैयाँ प्रतिगोटा हालेर ल्याएको हुँ । ६ महिनामा करिब-करिब तयार हुने रहेछ । तयार पार्दा ३५ सय प्रतिगोटासम्म विक्री हुने रहेछ ।’

उनले कालिजबाट तत्काल नाफा खोजेका छैनन् । चल्ला उत्पादनपछि भने राम्रो आम्दानी गर्ने उनको लक्ष्य छ । भट्टराईले कालिज पालनका लागि संरचना निर्माण र चल्ला खरिदमा मात्र करिब ५० लाख खर्च गरेको बताए । उनले एउटा तीन जनाको परिवारलाई रोजगारी पनि दिएका छन् । घरै नै बनाएर कालिज र उनको फर्मको स्याहारका लागि राखेका छन् । ‘म पहाडबाट तराईमा सुख खोज्न आएको केही वर्ष भाडामा बसेर मजदुरी गरेँ,’ उनको फर्ममा काम गर्ने प्रभुराम दर्जी भन्छन्, ‘मजदुरी गरेको पैसाले खान र घर भाडा तिर्न मात्र पुग्थ्यो । अहिले त बस्ने घर पाएको छु । भाडा तिर्नुपर्दैन । म कालिज स्याहार्न खुसी छु ।’ 

भीमबाबुले कालिज मात्र हैन कृषि फर्म विस्तारको लक्ष्य लिएका छन् । अहिले कालिजसँगै पाँच सय बोइलर कुखुरा पनि पालन गरेका छन् । यस्तै, केही लोकल बाख्रा पनि पालान गरेका छन् । ‘कृषि र पर्यटनलाई जोड्न सके धेरै राम्रो हुन्छ जस्तो लाग्छ । मैले कालिजसँगै लोकल बाख्रा र लोकल कुखुरा पनि व्यवसायिक रूपमा पाल्ने योजना बनाएको छु,’ उनी भन्छन्, ‘विदेश हैन स्वदेशमा पनि केही गर्न सकिन्छ भन्ने उदाहरण दिन चहान्छु ।’